Prof. Dr. Namık Şahin: "Bazı hastalarda protez cerrahisi geciktirilmemeli"
Acıbadem Bursa Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Namık Şahin diz ve kalça protezi hakkında bilinmesi gerekenlerle ilgili önemli bilgiler paylaştı. Diz ve kalça protezi ameliyatlarının, yıpranan, hasar gören diz ve kalça eklemlerine metal, plastik veya seramik malzemeden yapılan implantlar konulması olarak açıklayan Prof. Dr. Şahin bu ameliyatlara "Total Diz Protezi" veya "Total Kalça Protezi" denildiğini belirtti. Genellikle kireçlenme (artroz), romatizmal artrit veya kırık gibi durumlarda gerçekleştirildiğini anlattı. Bu eklem protezleri ameliyatıyla ağrıyı gidermek, hareketliliği artırmak ve hastaların günlük yaşam aktivitelerini daha rahat yapabilmelerini sağlamanın hedeflendiğini dile getirdi.
Tıp literatüründeki güncel gelişmeleri aktaran Prof. Dr. Şahin yeni kılavuzlara göre "orta veya şiddetli derecede diz ya da kalça kireçlenmesi olan ve protez cerrahisi gereken hastalarda, bir veya daha fazla ameliyatsız tedavi yeteri kadar fayda sağlayamayan hastalara" cerrahi tedavi uygulandığını söyledi. Ameliyat tercihinin doktor ve hasta arasında ortak bir karar olması gerektiğinin altını çizdi.
"Hangi hallerde ameliyat kararı ertelenmez?"
Eklem protez cerrahisinin zamanında yapılması gerektiğine işaret eden Prof. Dr. Şahin, "Birçok hasta ameliyatsız tedaviyi tamamladıktan sonra, orta ila şiddetli ağrıya ve işlev kaybına rağmen çeşitli gerekçelerle ameliyatı ertelemektedir. Oysa hem doktor hem de hasta tarafından ortak bir karar verildiyse cerrahi tedavi geciktirilmemelidir" uyarısında bulundu. Şahin, özellikle şiddetli deformitesi, kemik kaybı veya nöropatik eklemi olan hastalarda eklem protezinin ihmal edilmemesi gerektiğini ifade etti.
Şiddetli deformitesi, kemik kaybı veya nöropatik eklemi olan hastalarda eklem protezi ameliyatının geciktirilmemesi gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Şahin, "Ameliyatın geciktirilmesi hastanın daha çok işlev kaybına neden olur, daha çok eklem hareket kaybı ve kas gücü kaybına yol açar. Bu durumda ameliyat sonrası rehabilitasyonu güçleşir" dedi.
Ameliyatın genelde aşırı sigara kullanımı, obezite veya düzensiz diyabet nedeniyle geciktirildiğine değinen Prof. Dr. Şahin, "Obezite tek başına eklem protezini geciktirmek için bir neden değildir. Kesin bir değer olmasa da, vücut kitle indeksi 40 üzeri olan hastaların ameliyatın yan etki riskinin arttığı konusunda bilgilendirilmeleri gerekir. Bunun yanında obezite cerrahisi geçiren hastalarda da protez cerrahisi yan etkileri olabilmektedir. Bu hastaların ameliyat öncesi kilo vermeleri teşvik edilmelidir" diye konuştu.
"Ameliyat sonrası fizik tedavi çok önemli"
Eklem protez ameliyatlarının genel veya epidural anestezi altında yapıldığını, yaklaşık 1-2 saat sürdüğünü belirten Prof. Dr. Şahin, hastaların genellikle 2 gün hastanede kaldıklarını ve yürüteç yardımıyla ameliyat sonrası aynı gün ya da ertesi sabah yürümeye başladıklarını söyledi. Tam iyileşme sürecinin kişiden kişiye değişmekle birlikte genellikle birkaç ay aldığını; bu dönemde yürüme, merdiven inip çıkma, oturma ve kalkma gibi aktivitelerde dikkatli olunması gerektiğini ifade etti.
Fizik tedavi ve rehabilitasyonun, iyileşme sürecinin önemli bir parçası olduğunun altını çizen Şahin "Hasta ve hekim arasında iyi bir iletişim ve iş birliği olmalı; hasta ameliyat öncesi ve sonrası doktorun önerilerine uymalıdır" dedi. Sigara içmenin iyileşme sürecini olumsuz etkileyebileceğini; bu nedenle ameliyat öncesinde sigarayı bırakmanın faydalı olacağına işaret eden Prof. Dr. Şahin, "Ayrıca enfeksiyon riskini azaltmak için hijyen kurallarına özen gösterilmelidir" diye konuştu.
