Sevgili kardeşlerim Şanlı Peygamberimizin (s.a.v) benzetmesiyle Müslümanlar bir vücut gibidir. Vücudun bir yeri ızdırap duyunca tamamı bu ızdırabı hisseder yaşar. Bunun aksini düşünmek doğal yapımıza aykırıdır. İçten olsun dıştan olsun vücuda giren zararlı mikroplara karşı kendisini korumak için bünyemiz yoğun bir gayret gösterir. Savunma mekanizmalarını devreye sokar. Toplum aynen böyledir. Toplumsal bünyenin ayakta kalabilmesi için yardımlaşmak zorunludur. Müslümanlar için beş temel esasından birisi olan zekat hem iç huzursuzlukların, hem de sosyal denge ve adaletin öngördüğü mali bir ibadettir.
Bir toplumda fakir ve yoksulların, muhtaç kişilerin haklarına riayet edilmemesi ve özen gösterilmemesi bünyemizdeki bir organımızın kanamasına benzer. Vaktinde tedbir alınmazsa bünye zayıflar hatta ölebilir. Tıpkı bunun gibi toplumdaki yoksullar fakirler meşru gelirlerini meşru giderlerini karşılayamayanlar korunup, dertleri giderilmezse sosyal kanamalar meydana gelir. Toplumsal bünye hastalanır ve zaafa uğrar varlığını bile kaybedebilir. Onun için vaktinde tedbir almak şarttır. Bu durum toplum üzerindeki ilahi elin yani ilahi rahmetin çekilmesi demektir. Bunlar tümüyle zekatın sosyal bünyemize çok lazım olduğunun gereğini göstermektedir. Onun için Rabbimiz, "Kendinizi kendi elinizle tehlikeye atmayın ve kendinizi öldürmeyin" emir ve hitaplarıyla özel bağlam dışında bu anlamı da vurgulamıştır. (Bakınız Diy. İş. Bşk. İslam İlmihali cilt bir Sayfa 421.)
Sevgili kardeşlerim Müslüman'a yakışmayan bencillik, cimrilik gibi kötü huylardan kurtulmaya vesile olan zekat toplumsal bünyeye giren zararlı ve kötü alışkanlıklardan da toplumu kurtarır. Namaz bireysel (ferdi) ahlaki, zekat ise toplumsal ahlakı temin ettiği için Kur'an'da ekseriye beraber zikr edilmişlerdir. Tevbe Suresi'nin 103. ayetindeki "Onların mallarından sadaka (zekat) al. Onunla kendilerini temizlemiş ve arıtıp geliştirmiş olursun" emri zekâtın sadece malı değil bilhassa toplumu temizleyen ve geliştiren bir sosyal mekanizma olduğu göstermektedir. Çünkü zekat temizleme ve arınma anlamı taşımaktadır.
Sevgili kardeşlerim çoğalma Bereket temizleme ve artma manalarına gelen zekat sözü tutmak ve doğru söylemek anlamına gelen sadaka kelimesi ile çoğu zaman karıştırılmıştır. Sadaka, gönüllü verme mecburiyeti olmadan gönüllü mali ödemedir. Zekat ise Müslüman hukukuna göre Allah'ın belirli yerlere verilmek üzere dinimizce zengin sayılan kişilerin mallarından belli bir payın alınması işlemidir. Bunun da ölçüsü kırkta birdir. Yani yüzde iki buçuktur.
Değerli kardeşlerim Bakara Suresi'nin 117. ayetinde Yüce Rabbimiz, "Yüzlerinizi doğu ve batı tarafına çevirmeniz, iyi olmak demek değildir. Asıl iyi olan Allah'a, ahiret gününe, meleklere, kitaba, peygamberlere inanan, yakınlarına, yetimlere, düşkünlere (gelir giderlerini karşılamayanlara), yolda kalmışlara yoksullara ve kölelere sevdiğimiz maldan harcayan, namaz kılan ve zekat verenlerdir" buyurmaktadır. Bu bağlamda zekat, fidye, fitre, sadakaların kimlere verileceği bizzat Rabbimiz tarafından açıklanmıştır. Bunları dikkate almadan rant musluğunda el yıkamaya alışmış olan birtakım çevre ve kuruluşların bilmesi lazımdır.