Birbiriyle çok yakın ilişkisi olan üç terim. Önce tedbirden başlayalım. Rabbimiz Kuran-ı Kerim’de “Önce tedbiri almamızı (akli ve ilmi imkanları kullanmamızı), ondan sonra Allah’a tevekkül etmemizi” emretmektedir. Hz. Ömer (R.A)’in tabiriyle “deveyi kazığa bağla, sonra da tevekkül et.”  Bunun bir örneği de savaşlarda yapılan dualarla ilgilidir. Gerekli silah ve mühimmatı hazırlamadan, stratejik tedbirleri almadan, askeri yöntemleri ve savaş imkanlarını kullanmadan, cami ve mescitlere toplanarak “Allah’ım bizi düşmana karşı koru” diye dua etmek tamamen İslam’a aykırıdır. Her türlü beşeri tedbirleri aldıktan sonra dua etmek elbette efdaldir.  Tedbirlerin adı ‘Fiili’ duadır, sonraki ‘kavli’ olan, yani sözlü duadır. Makbul olan ise Fiili duadır.  Şimdi bu bağlamda depremlere bakmak lazımdır. Her türlü malzeme hırsızlığı yapılmış, toprak etütleri yapılmamış, mühendislik hizmetleri verilmemiş bir sürü bina ve konut. Belki de çoğunun ruhsatında rüşvet ve siyasi torpil vardır. “Kendi ellerinizle kendinizi tehlikeye atmayın” buyuran bir dinin mensupları olarak bu hatalara nasıl düşüyoruz? Benim branşım olmadığı için elbette konuşma hakkım yoktur. Ancak ilgililerin okuyup araştırması lazımdır. Mesela yüz yıllar öncesinden “İbni Sina yerleşim alanlarından, ev kurma mekânlarından bahsederken şu şartları öneriyor. Havası iyi olan, suyu olan ve ulaşımı, yolu olan mekânlara evlerinizi yapın. İyi ve temiz havanın tespiti içinde şöyle diyor; “Bir parça ciğeri ikiye ayırın. Ayrı ayrı noktalara koyun. Hangi noktada daha geç bozulup kokarsa oranın havası daha temizdir” diyor.  O dönemin toprak ve havayla ilgili en güzel laboratuarı belki de budur. Tarım alanlarının beton yığınlarıyla doldurulması, zemini su dolu yerlere çok katlı inşaatların yapılması hangi mantıkla izah edilecektir. Kuran’da 15 surede ve yaklaşık 55 ayette Rabbimiz, “Dağlardan, serinliklerden, yollardan” bahsetmektedir. İslamda ekolojik denge çok geniş olarak ele alınmıştır. Depremlerde hayatlarını kaybedenlerin veballeri mutlaka bazı hırsız müteahhitlerin, hırsız mühendislerin, hırsız siyasetçilerin rüşvetle ve ranta dayalı ruhsatların sahiplerinin üzerindedir. Yaraların sarılması için kenetlenen milletimiz varolsun. Müslüman Türk Milleti yine dünyaya örnek olmuştur.