Sevgili Okuyucularım. İslam dininde insanlara zor gelecek ve gücünün yetmediği hiçbir şey emredilmemiştir. Sıkıntı ile meşekkatin  bulunduğu durumlarda, mükelleflere bir takım kolaylık ve ruhsatların tanınmış olduğu bilinmektedir. Bu cümleden alarak bazı durumlarda Ramazan orucunu tutmamaya müsaade edilmiştir. Bunlar da:
Seferde olmaktır: Namaz bölümünde olduğu gibi sefer ve yolculuk hali özellikle sıkıntı ve meşakkatli olduğu için yolcu olanlara birçok konuda kolaylıklar getirilmiştir. Mesela yolcu olanlar için namazın terkine değil, kısaltılmasına veya cem edilmesine ruhsat verildiği halde, namaza göre daha yorucu olan ve yıpratıcı olan orucun terk edilmesine ruhsat (müsade) edilmiştir. Bununla birlikte yolcu olan kişi sıkıntı ve meşakkat çekmeyecekse oruç tutması da daha faziletli görülmüştür. Geceden niyetlendiği orucu tutarken, gündüz yola çıkmak durumunda kalan kimse bu orucunu tamamlarsa iyi olur. Bozması halinde kefaret  gerekmez, sadece kaza eder. Cephede savaşan kimse görevini tam olarak yerine getirebilmesi için orucunu hem bozabilir hem de sağlığı tehlikeye girecekse tutmayabilirde. Hastalık: Hepimiz biliriz ki hastalık bir takım rahatsızlıklara sebep olan bir durumdur. Yüce Rabbimiz Kuran-ı Kerim’de hiçbir kayıt getirmeden hasta olanların iyileştikleri bir vakitte oruçlarını tutacaklarını ifade buyurmuştur. Bu itibarla oruç tuttuğu zaman hastalığının artması veya uzaması söz konusu olursa kişi orucunu tutmaz ve iyileşince yerine kaza eder. Tıbbi verilere göre oruç tuttuğu zaman hastalık artacaksa o kişiler de hasta hükmündedirler. Not olarak şu açıklamayı yapmak zorundayız. Başka zamanlar iyi de Ramazan ayı geldiğinde birden hastalık bahanesi yapanların Allah'ı kandıramayacakları iyi bilinmelidir. Gebelik ve çocuk emzirmek: Hamile (gebe) veya emzikli olan kadınlar kendilerine yahut çocuklarına bir zarar gelecekse bu durumda oruç tutmayacaklardır. Bunlarda hasta hükmündedir. Bu hanımlara kolaylık sağlayan hadislerde mevcuttur. Bu örneklerde "dinde zorlama yoktur" emrini açıkça görüyoruz.  Yaşlılık: Dinimizde oruç tutmaktan aciz olan yaşlı kimselerin oruç tutması istenmemiş, bunun yerine tutmadıkları bir gün için, bir yoksulu doyuracak kadar fidye vermeleri ön görülmüştür. İyileşme ümidi olmayan hastaların durumu da bu kategoriye girmektedir. Daha sonra iyileşmiş ve oruç tutma zindeliğine kavuşan kişi için fidye hükümsüz kalır. İyileşince orucunu kaza eder. İleri derecede açlık ve susuzluk: Oruçlu olan kişi açlıktan ve susuzluktan dolayı helak olacak, beden ve ruh sağlığını ciddi boyutta bozulacağından endişe ederse ve böyle bir şeyin olması tecrübeye veya doktor raporuna göre kuvvetle muhtemel ise oruç tutmayabilir, orucunu da bozabilir. Hatta ölüm tehlikesi söz konusu ise oruç tutması haram olur ve tutarsa günaha girer. Zor ve meşakkatli işlerde çalışmak: Esas itibarı ile bir insanın ibadetlerini normal bir şekilde yapmasını engelleyecek zor ve ağır işlerde çalışması ve çalıştırılması doğru değildir. İnsanın ibadetlerini sağlıklı bir şekilde yapamayacak bir işte çalıştırılması, geçimini böyle temin etmesi ve bu ikilemde bırakılması insan hakları bakımından da asla kabul edilir bir durum değildir. Böyle bir durumda bırakılan kişiye toplum veya devlet daha iyi iş imkanları sağlamıyorsa ve işinden ayrıldığı vakit geçim sıkıntısı çekeceği kesin ise ya da kuvvetle muhtemel ise, bu kişi oruç tuttuğu vakit sağlığından endişeli ise orucunu tutmayabilir. İmkanı olursa sonra kaza ederler. Yine imkanı olursa fidyelerini verirler. Kuran-ı Kerim’de oruç tutmamayı mübah kılan mazeretler olarak hastalık, yolculuk ve oruca güç yetirememeden söz edilmiştir. Tabi burada ruhsatı kötüye kullanmak hoş görülmemiştir. Tabi bu noktada oruç tutamayan kişilerin tutanlara hürmeten açıktan yemeleri çok çirkin karşılanmıştır. DEVAM EDECEK…