Fert ve toplum olarak bütün kaideleri beyan etmiştir. Hatta geleceğe dair keşfedilecek bir takım ilmi ve fenni hakikatler hakkında çok açık ve kapalı beyanlarda bulunmuştur. Mesela, arzın (Yeryüzünün) semavi (Gökyüzü) ile bitişik iken, birbirlerinden ayrılmış olduklarını, güneş, ay gibi semavi âlemin (ecramın) birer yörüngede (felekte) yüzdüğünü, her canlının sudan yaratıldığını. Enbiya Suresi ayet 30-33. Güneşin kendi yörüngesinde akıp gitmesini, seyr-ü sefer ettiğini, Yasin Suresi ayet 38. Semada denge kanunun bir ölçü ile kurulduğunu. Rahman Suresi ayet 7. Semanın ilk halinin gaz olduğunu. Fussilet Suresi ayet 11. Bütün insan zürriyetinin Hz. Adem’den zerreler (genler) halinde bulunduğu. Araf Suresi ayet 173. Rüzgarların taşıyıcı ve aşılayıcı oluşu vasıtasıyla çiftleşme meydana geldiğini, Hicr Suresi ayet 22., Rad Suresi ayet 3. Bzı hayvanlarda (Böceklerde) mesela arılarda müşade (Tespit) edilen harikulade ince işlerin onlara Allah tarafından ilham edilmek (verilmek) suretiyle yaptırıldığını. Nahl Suresi ayet 68-69. Yerde yürüyen, havada uçan hayvanların (kuşların) dahi insanlar gibi birer topluluk olduğunu. Enam Suresi ayet 38. Yerde olduğu gibi (yerde yürüyen), göklerde de canlı mahlûklar bulunduğunu ve bunların bir gün bir araya gelebileceklerini. Şüra Suresi ayet 29. Ruhu idraka (Ruhu anlamaya) insan ilminin yetmeyeceğini. İsra Suresi ayet 85. Cansız, dilsiz sanılan şeylerin dahi Allah’ı tesbih ve Allah’a hamd etmekte olduğunu, fakat bu hadisenin insanoğluna kapalı kaldığını (İnsana malum olmadığı) . İsra Suresi ayet 44. Tüm bunları on dört asır evvel haber vererek ilim ve fen âleminin (dünyasının)  yepyeni tetkik ve araştırma ufukları açacağı bilinmelidir. Böyle bir dine, böyle br kitaba ve onun Cin-ı Şümül mesajlarına dil uzatmak cehaletin ve küfre dayalı kinin neticesidir. Ancak İslam alemi ve Müslümanların bu noktada hataları çoktur. Bilge geçinen “akil adamlar” diye lanse edilen önder kabul edilen niceleri hala entrikalar peşinde koşmaktan vazgeçmiyorlar. Kuran’ın Beynel Minel, Cihan-ı Şümül mesajlarını anlatma yerine din pazarlıyorlar. İslam üzerinden zengin olma yollarını deniyorlar. Hala paralar toplayıp lojman alma derdindeler. Samimi görünen, samimiyetsizlerin pençesinden kurtulma zamanı çoktan gelmiş ve geçmektedir. Doğruların, hakikatlerin, adalet ve dürüstlüğün adresini veren gerçek insanlara toplum olarak ihtiyacımız çoktur. Önce karıştır, sonra barıştır ayakları ile din adına şarlatanlık yapanlardan Müslümanların kurtulmaları lazımdır. Hacı Bayram Veli Hz.’nin dediği gibi “Mal, mülk, şöhret, makam, mevkii ve dünya hırsı ile, dünya ihtirasının köleleri, şöhret tutkunları bu arzularından vazgeçmedikçe, sevgi seli oluşmaz.” Anlayanlar anlasınlar. Devir ilim, ahlak, adalet ve sevgi devridir.