SON DAKİKA
Hava Durumu

EDEP, HAYA VE İFFET NEDİR?

Yazının Giriş Tarihi: 08.03.2022 16:23
Yazının Güncellenme Tarihi: 08.03.2022 16:23
 
Kıymetli okuyucularım.
Müslüman Türk toplumunda edepli olmakla ahlaklı ve erdemli olmak aynı manada ve anlamda kullanılmıştır. Hadis kitaplarında edep bölümleri mevcuttur. Edep sözü, gelenek, görenek, ahlak, terbiye ve iyi davranış anlamlarını ifade etmektedir. Çünkü ahlaka en yakın kavram edep sözcüğüdür. Atalarımız çirkin bulduğu kötü davranışları görünce onu yapanlara karşı "Edepsizlik etme" uyarısında bulunmuşlardır. Kötü davranışında ısrarcı olanlar için ise "Edepsizin teki" diyerek tepkilerini ortaya koymuşlardır. Kuran bir ahlak ve edep kaynağıdır.
Kuran'da ve sevgili Peygamberimizin sünnetinde ahlakın özüne uygun olarak dilin (sözün) edeplendirilmesi bir de nefsin edeplendirilmesinden söz edilir. Kişi önce nefsini (arzu ve isteklerini) güzelleştirmelidir. Nefsin edeplendirilmesi de iffet namus sabır ve gerçeklere uygun olarak davranmakla olur.
İffet insanın arzularına tutku ve hobilerine inancın kontrolünde tutarak Allah'ın ve insanların nezninde kendisini küçük düşürecek söz ve davranışlardan sakınmasını sağlayan bir erdeme iffet denir. Kuran'da haya, vakar, onur ve keçinin şahsiyetinin koruması şeklinde yorumlanmıştır. İffet'in tam zıttı olan heva kişinin doğru seçim yapmasını ilme ve akla uygun davranmasını önleyen kötü ve nefsani arzulara heva denir. İffet insanı hem kendisine hem de içinde bulunduğu toplumda tehlikeli tutkulardan ve alışkanlıklardan koruyup kollayan bir kalkandır. İnsanı hayvanı eğilimlerden kurtarır.
Kıymetli okuyucularım.
Edep, haya, iffet bütünüyle insanı konu alan ve merkez kabul eden değerlerimizdendir. Edep hem sözde, hem davranışta, hem iradede hem de hayatımızın bütün safhalarında önemli olduğundan dolayı ilim adamları, edep, ahlak, haya ve iffet konusunda ciltler dolusu eserler yazmışlardır. Bunlardan bazıları şunlardır Edebül Katip'dir. (Dil ağırlıklı konuşma ve yazma üslubunu esas alan ve daha çok üst kademedeki devlet memurlarına ve yöneticileri kapsayan eser.) Ayrıca Edebül Vüzera, Edebül Kadi,  Edebül Müfti, Edebül Nedim, Edebül Mülük, Edebül Siyase gibi başlıkları isim olarak koymuşlardır. Pratik anlamları şöyledir. Kadıların, hakemlerin, müftülerin, siyasetçilerin, yöneticilerin uyulması gereken kurallar ve metotlar.
Konu ile ilgili Diyanet İşleri Başkanlığı'nın hazırlatmış olduğu İslam İlmihali 2. Sayfa 512.-513.
Kıymetli okuyucularım.
Başta İslam ülkeleri (Türkiye dahil) olmak şartıyla dünya insanlığının ve gençliğimizin kadını ile erkeğiyle ne kadar da edep iffet ve hayaya ihtiyacımız var değil mi? Ah bu gerçeği keşke anlayabilsek.
 
Yorum Ekle
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!
Yorumlar
Yükleniyor..
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.