Kim ya da kimler mesul giden canlılardan, akıtılan gözyaşlarından. Yeterli mi sizce başsağlığı demeçleri? Suçlular mesuller kimler? Un ufak olan, toza dumana karışan çürük binaların mütahitlerinin acaba vicdanları rahat mı? Zemin bozuk, malzeme hatalı, denetim zaten yok. Verilmesi gereken ruhsatlar verilmiş. Çok katlı apartmanlar ot gibi bitmiş. Birileri cebini doldurmuş. Deprem, sel gibi doğal afetler meydana geldiğinde, sebepler zincirinin nedenleri sorgulanacağı yerde “Takdir-i İlahi” derler, fetvaları ön plana çıkarırlar. Hattan kürsü ve mihraplar bu manada kullanılır. “Önce tedbir, sonra ilmi ve akli imkânlar, sonrada takdir” mesajı gündemden çıkarılır. Toplanma alanları bile imara açılır. Şartlara göre vaziyet idare olunur. Milli şairimiz Mehmet Akif Ersoy’un tabiri ile (Mekânı cennet olsun) “Bir de tevekkül soktular araya, sonra da düdük maskaraya” diyor. Tıpkı bunun gibi bir şey. Doğanın dengesini bozarak tabi afetlerin hızlanmasına sebep olanlar mutlaka sorgulanmalıdır. Yapı denetimleri kâğıt üzerinden kurtulup, uygulamaya alınmalıdır. Kentsel dönüşüm ciddi olarak ele alınmalıdır. Deprem kuşağı üzerinde olan bölgedeki çalışmalar bilinçli şekilde yapılmalıdır.
İmarın anlamı Allah’ın yarattığı kâinat düzenini bozmak değildir. İmarın anlamı insanların hayatını hiçe sayarak para kazanmak için rant yollarını açmak hiç değildir. Yeşil diyerek duvarları naylon ve plastik renklerden oluşan mavilere bulamak hiç değildir. Kimse kimseyi kandırmasın. Kimse kimsenin hayatıyla oynamasın. Sosyal cinayetler, kin ve intikama dayalı adi cinayetler kadar önemlidir. 20-25 yıl sonra işlenen cinayetlerin dosyalarını açanlar bile bile tehlikeleri, göre göre sosyal ve toplu cinayetlerin alt yapısını oluşturanlara karşı niçin bir adım atmıyorlar diye merak ediyoruz. Yıkılan, göçen binaların nasıl yapıldığı, nasıl un ufak olduğu malumdur. Tuzlu deniz kumu, midye kabukları, uygunsuz malzemeler kontrolsüz demirler ve toplu ölümler yani toplu cinayetler. Sonra da çıkıp piyasaya acılı demeçler ve takdir-i ilahi uydurukçuları. Olmuyor beyler olmuyor. Yere batsın sizin paralarınız, yere batsın sizin kazançlarınız. Değer mi giden bunca canlara? Dünü ile bugünü ile yapılanlardan vicdanen müsterih misiniz? Dualar bile çarpıtılıyor. İslam’a göre duanın en makbul olanı fiili duadır. Yani alınan ilmi ve akli tedbirlerdir. Sonra da sözlü olarak Allah’ımıza yalvarmak yani dua etmektir. Bunun açıklaması da din hizmeti veren hocalarımıza diyanet temsilcilerimize aittir. Depremlerin, doğal afetlerin sebepleri sosyal menfaatçilerdir. İnşallah ibret alırız. Enkazlardan çıkan garibanların ahı önemlidir.