SON DAKİKA
Hava Durumu

Börülce Yetiştiriciliği

Yazının Giriş Tarihi: 23.06.2024 19:59
Yazının Güncellenme Tarihi: 23.06.2024 19:59

Börülce, insan beslenmesinin yanında hayvan yemi olarak da değerlendirilen bir baklagil bitkisidir. Börülce sıcak iklim sebzesi olduğu için Afrika, G. Amerika, G. Asya ve Akdeniz bölgelerinde yayılmıştır. Taze börülcede % 80-85 su, -20 kuru madde bulunur. Yağ miktarı düşüktür. Kuru maddenin % 20-30’nu proteinler oluşturur. Salatası ve yemekleri özellikle Ege Bölgesi’nde sevilerek tüketilir. Ülkemizde insan beslenmesi bakımından börülcenin önemi tam olarak bilinmemektedir. Ülkemizde börülcenin tarımı Ege ve Akdeniz Bölgesi’nde yapılmaktadır.

İklim İstekleri: Sıcaklık: Börülce yarı nemli koşullara çok iyi uyum sağlamış bir sıcak iklim bitkisidir. Tohumların çimlenmesi için toprak sıcaklığı 8-10 °C, hava sıcaklığı ise 10-12 °C olmalıdır. Gelişme döneminde yüksek sıcaklık ister. Aşırı sıcaklık ve kuraklık döllenmeyi olumsuz yönde etkileyerek meyve ve tohum bağlamasını azaltır. En iyi gelişme sıcaklığı 20-30 °C arasındadır. Sıcak iklimde gece 22 °C, gündüz 27 °C’de maksimum kuru madde üretimi sağlanır. En iyi gelişme sıcaklığı 20-30 °C arasıdır. Gündüz ve gece sıcaklığı arasındaki fark 5- 10 °C olmalıdır. Gelişen bitkiler düşük sıcaklıktan etkilenir. İlkbahar ve sonbahar donlarına karşı hassastır. Don meydana geldiğinde yapraklar ve genç dallar zarar görür. Şiddetli donlarda bitki ölür. Işık bakımından nötr bir özelliğe sahiptir. Düşük sıcaklık ve uzun gün ilk çiçeklenmeyi uyarıcı etkiye sahiptir. En iyi ışıklanma süresi 8-14 saat arasıdır.

Toprak İstekleri: Börülce fazla asitli ve bazik olmayan her tip toprakta rahatlıkla yetişebilir. Su tutma kapasitesi yüksek nemli yerlerde iyi gelişir. İyi drene olmuş tınlı kumlu, pH’ı 5,5-6,5 arasında olan topraklar börülce yetiştiriciliği için uygundur. Verimi iyi olan topraklarda bitkinin vegetatif gelişmesi artar, dane tutma oranı düşer. Börülce diğer yemeklik dane baklagillerden kötü koşullara daha iyi adapte olur.

Toprak Hazırlığı ve Ekim: Börülcede tohum yatağı sıkı, keseksiz ve bitki artıklarından temizlenmiş, yeterli miktarda nemli olmalıdır. Toprak sonbaharda 25-30 cm derinlikte sürülmelidir. Ekolojik koşullar elverişli ise kış aylarında da toprak işlemesi yapılabilir. Erken toprak işleme, organik maddelerin toprağa karışarak kolayca ayrışmasına ve topraktaki su seviyesinin yükselmesine yardımcı olur. İlkbaharda tohum ekiminden önce toprak birkaç defa 10-15 cm derinliğinde işlenir. Bu şekilde toprak işleme ile hem yetiştirme alanlarındaki yabancı otlar temizlenir hem de iyi bir tohum yatağı hazırlanmış olur. İlkbaharda son donlar geçtikten ve toprak ısındıktan sonra toprak tekrar işlenir ve börülce tohumları ekilir. Tahıllar, endüstri bitkileri ve sebzelerle münavebeye giren börülce diğer baklagiller gibi kendisinden sonra gelen bitkiye temiz ve bitki besin maddelerince zengin toprak bırakır. Üst üste ekim hastalık ve zararlıların etkinliklerinin artmasına neden olur.

Sulama: Börülce su isteği fazla olan bir bitkidir. Sıcak ve kurak bölgelerde çiçeklenme devresi ile birlikte sulanmaya başlanmalıdır. Bitkinin su ihtiyacı dikkate alınarak 10-12 defa sulama yapılmalıdır. Çiçeklenme devresi başlangıcında sulama bakla bağlamaya yardımcı olur. Dane doldurma devresinde ise sıcak ve kuru hava istediğinden sulama yapılmaz. Çıkış ile çiçeklenme devresi arasındaki dönemde suyun fazlalığı da bitkide solgunluk meydana getirir ve verimi olumsuz yönde etkiler. Börülce yetiştiriciliği iyi drene olan topraklarda yapılmalıdır. Drenaj kök bölgesinin iyi havalanmasını sağlar ve rhizobium bakterilerinin daha fazla azot tespit etmelerini teşvik eder.

Gübreleme: Gübreleme: Börülce bitki besin maddesi olarak fosfora fazla miktarda ihtiyaç duyar. Bakteri aşılaması iyi yapılırsa azotlu gübreye fazla ihtiyaç duymaz. Ancak bakteri aşılaması yapılmamışsa dekara 10-15 kg civarında azot, 10-12 kg fosfor ve potasyumun yeterli olmadığı topraklarda 8-10 kg potasyumlu gübre saf olarak verilmelidir.

Yabancı ot mücadelesi: Çıkıştan önce herbisit uygulaması börülcede yabancı ot kontrolü için iyi sonuç verir. Ekimden 10-15 gün sonra fideler toprak yüzeyine çıkar. Bu devrede çapalama ile yabancı ot mücadelesi yapılmalıdır. Börülce yetişme süresince çiçeklenmeye kadar en az iki defa çapalanmalıdır. Çapalama ile birlikte bitkide boğaz doldurması da yapılmalıdır. Çiçeklenmeden sonra çiçek dökülmesine sebep olacağından çapalama yapılmamalıdır. Baklalar olgunlaştığı zaman tip dışı bitkiler sökülerek atılmalıdır.

Hastalık ve zararlılarıyla mücadele: Börülceye fusarium türleri, kök çürüklüğü, pas ve virüs hastalıkları önemli oranda zarar vermektedir. Bu hastalıklara karşı dayanıklı çeşitler yetiştirilmeli ve kültürel önlemler alınmalıdır. Yaprak bitleri ve tohum böcekleri (brucus) ise en büyük zararlara sebep olan zararlılardır. Nematodlar da börülce yetiştiriciliğinde önemli zararlara yol açar. Tohum böcekleri (brucus) ve yaprak bitleri ile mücadele yöntemleri, zararlıların yaşam dönemleri dikkate alınarak düzenli bir şekilde yapılmalıdır.

Hasat ve Harman: Taze börülce verimine çevreyle ilgili koşullar da önemli ölçüde etki eder. Yetiştirme koşullarına ve çeşit özelliklerine bağlı olarak dekardan yaklaşık 750– 1000 kg taze börülce, 100–150 kg arasında tohum (dane) elde edilir. Hasat ülkemizde, Afrika ve Asya’da genellikle elle yolunarak ve biçilerek yapılır. Hasat edilen bitkiler demetler hâlinde bağlanarak tarlada kurumaya bırakılır. Yeterince kuruyan bitkiler dövenle veya harman makinesi ile harman edilir. Hasat ve harman uygun şartlarda kombine makinelerle de yapılır. Harmandan elde edilen saman çok değerli bir hayvan yemi olarak değerlendirilir.

Yorum Ekle
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!
Yorumlar
Yükleniyor..
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.