Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Atık Yönetmeliği kapsamında tüm market ve mağazalarda kullanılan naylon poşetler, yılbaşından itibaren marketlerde ve mağazalarda ücretli kullanılmaya başladı.
Yani marketler ve mağazalar alışveriş sonrası naylon poşet vermeyecekler artık.
Yasak değil, arzu eden ücreti karşılığında alabilecek…
Amaç; doğada çözünmesi uzun yıllar süren, bilinçli kullanılmadığında insan sağlığını tehdit eden naylon poşet kullanımının azaltılması.
Naylon poşetlerin ücretli kullanımı ABD ve birçok Avrupa ülkesinde başarıyla uygulanmakta yıllardır…
 
* * *
Sovyetlerin yıkılmasının hemen ardından gittiğim Bulgaristan’da naylon poşet diye bir şey hiç yoktu.
Daha doğrusu plastik sanayi yoktu…
Bir arkadaşımla o dönemler Bulgaristan’da eksikliği çokça hissedilen deterjan imalatı yapmayı tasarladığımızı, imalat için bütün hazırlıkları yaptıktan sonra plastik ambalaj sorunu nedeniyle bu işten vazgeçtiğimizi anımsıyorum.
Türkiye’de ise plastik sanayi o dönemler gelişmiş bir durumdaydı.
Ancak ambalajların Türkiye’den getirilmesi maliyetleri üçe katlıyordu.
Bu nedenle deterjan üretiminden vazgeçmiştik…
Sonra Bulgaristan’a da plastik sanayi girdi.
Naylon poşet kullanımı başladı ama Bulgaristan’ın AB’ye girmesiyle birlikte mağaza ve marketlerde naylon poşet kullanımı ücretli olmaya başladı.
Bizim yeni başlattığımız gibi…
 
* * *
 
İlk birkaç günkü uygulamada sanki değişen bir şey yok gibi!
Mağaza ve marketlerde naylon poşet kullanımının ücretli olması poşet kullanımını azaltacak mı, yönetmelik doğru düzgün uygulanacak mı ileriki günlerde belli olacak kuşkusuz.
Ancak, plastiğe, naylon poşete karşı doğru yanlış birçok bilginin havada uçuştuğunu söylemek gerek.
Evet, bilinçli kullanılmadığı zaman, çevreyi, denizleri kirleten, insanlarla birlikte doğadaki canlıların yaşamını tehdit eden her tür plastik ve naylon poşetleri kullanmaya başladıktan sonra yaşamımızı bir hayli kolaylaştırdığını söylemek olası.
Pratik ve ucuz olduğu için kullanımı oldukça yaygın olan plastik ve naylon poşetler bilineceği üzere geri dönüşümü olan ve atığının bile bir değeri olan maddelerdir.
Plastiğin doğada uzun süre çözülmeden kaldığı, çevreyi kirlettiği doğrudur.
Ancak bilinçli tüketim ile bunun önüne geçmek olanaklıdır.
Atık hale gelen plastiği çevreye yaymadan, yerinde ayrı bir yerde biriktirip plastik toplayıcılara satmak olasıdır.
Zaten yerel yönetimler de haftanın belli günlerinde bunları ev ve işyerlerinden toplamaktadırlar.
Yine de çevreye yayılanlar olsa da bu atıkların ekonomik bir değeri olduğu için çokça kişi tarafından çevrede toplandığı bir vakıadır.
Biraz daha toplumsal duyarlılık gerekmektedir.
Plastik, geri dönüşüm açısından değerli bir madde olduğu için çevre kirliliği yaratmayacak olanağı da kendisi yaratmaktadır aslında.
Ancak bu hafif olan naylon poşetlerde geçerli değil ne yazık ki.
Tüketiciler olarak bilinçli kullanım ile diğer plastik maddelerin geri dönüşümünü yüksek oranda sağlayabilirsek bunun yaşamımızı kolaylaştırdığı gibi plastiklerin hammadde kaynaklarının korunması, depolama alanlarının ömrünün uzaması, yeni iş alanları oluşması ve atıkların enerjiye dönüşümünü artırması gibi sonuçları olacaktır.
 
* * * 
 
Plastik kullanımında insan sağlığına zarar vermeyen çeşitlerinin kullanılması bu gün artık ülkemizde de yasa ve yönetmeliklerle garanti altına alınmıştır.
Plastiğe topyekün karşı çıkma yerine toplum olarak bilinçli tüketme yollarını öğrenebilmemiz gerekiyor.
Düşünelim, örneğin kullandığımız otomobillerin plastik kısımları başka bir maddeden yapılsaydı eğer, hem daha pahalı ve hem de daha ağır olacaklardı.
Bu da daha çok yakıt tüketimi ve daha çok hava kirliliği demek olacaktı.
Ne yapardık o zaman?