Dünyada Kentsel Dönüşüm uygulamaları, 1. Dünya Savaşı’nın kentlerde meydana getirdiği ağır tahribatın ardından ortaya çıkmıştır. Küreselleşme ile birlikte tüm dünyada yaşanan ekonomik, sosyal ve politik değişim süreci kentlerdeki dönüşüm uygulamalarının gerekliliğini artırmış ve zamanla değişen yönetim anlayışlarına koşut olarak dönüşüm politikaları da farklı boyutlarda ele alınmaya başlanmıştır.
Ve özellikle 1950’li yıllardan sonra küreselleşmenin etkisiyle uluslararası sermayenin akışkanlığının artması, tüm dünyada yaşanan nüfus artışı kentleri girişimci olmaya zorlamıştır.
Ekonomilerin yeniden canlandırılması, istihdam olanaklarının sağlanması, kentler arasında meydana gelen rekabet ortamı, yeni politika stratejilerini gündeme getirmiştir.
 
* * *
 
Bizde de bilineceği üzere Kentsel Dönüşüm kavramı daha çok 1999 Kocaeli depreminin ardından daha sıkça duyulmaya başlandı.
Sanayinin gelişmesiyle köyden kente akan insanların başlarını sokacak bir ev edinme düşüncesi gecekondu mahallelerinin oluşmasını getirdi yine bilineceği gibi Türkiye’de.
Önemli bir fay hattı üzerine bulunan ülkemizin bu gerçeği devletin de biraz desteği ile insanlarda bir bilinç gelişimine neden oldu.
TOKİ, Yerel yönetimler ve özel şahıs-firmalar eliyle başlatılan Kentsel Dönüşüm çalışmaları başladı Türkiye’nin dört bir tarafında.
Önemli gelişmeler sağlandı…
Ancak kimileri bu çabaları, dönüşümü “Kentsel dönüşüm rant kapısı oldu” şeklinde eleştirmeye başladı.
Kimileri ‘Deprem bahane, rant şahane’ diyerek alaya almaya çalıştı.
Hatta kimileri yapılan dönüşüm girişimlerini, “Kentsel Dönüşüm çılgınlığı’ gibi tanımlamaya başladılar.
Tüm bunlara karşın devlet ve yerel yönetimler ve özel şahıs-firmalar dönüşüm çabalarını sürdürmekteler.
 
* * *
 
Kuşkusuz Kentsel Dönüşüm başlatılan bölgelerde bir rant (Getirim) oluşumu ortaya çıktı.
Bu doğaldı…
Çünkü uyguladığımız ekonomi politikaları serbest piyasa ekonomisi…
Kapitalizmin ruhu bu…
Kimse kimseye gözünü sevdiği için yeni konut yapmaz, hediye etmez.
Gelişmenin, dönüşümün oluşabilmesinin ve bunun sürdürülebilir olabilmesinin yolu bu.
Rant kuşkusuz olacak ve devlet de bu ranttan (Getirim) vergi alarak adaleti sağlayacak.
Devletin burada yapacağı tek şey, kentsel dönüşümün salt bir rant yarışına dönüşmesinin engellenmesi olmalı, o kadar.
Kentsel Dönüşüm uygulamalarının güzel örneklerinin bulunduğu yerlerden biri, Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki’nin Belediye Başkanlığı döneminde gerçekleşen Kayseri’dir.
Kentsel Dönüşümü "rantsal dönüşüm" olarak değerlendirenleri eleştiren Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, doğru olanın adaletli bir şekilde bu rantı dağıtmak olduğunu söylüyor ki, doğrusu da bu…
 
* * *
 
Kuşkusuz bütün çalışmalar planlama ile yapılmalı.
Ancak planları yerel yönetimler yapmalı…
Bakan Özhaseki’nin, bakanlığın işinin planları belediyelerin elinden alıp Ankara'ya toplamak olmadığını, belediyelerin kendi planlarını kendilerinin yapması gerektiğini söylemesi çok önemli.
Bursa’da bu doğrultuda çalışmaların sürdüğünü, (Yüklenici) müteahhit-vatandaş-belediye iş birliği ile yeni planlamaların yapıldığını görmek güzel.
İnşaat Müteahhitleri Sanayici ve İşadamları Derneği İMSİAD’ın bu konuyla ilgili kurmayı planladığı Kentsel Dönüşüm A. Ş önemsenmesi gereken bir gelişme.
İMSİAD Başkanı Adil Gökçadır, yılbaşından önce kurulması düşünülen şirket için İMSİAD dışındaki uygun herkesin ortaklığa kabul edileceğini söylüyor.