Mal ve hizmetlerin değiş tokuş edilmesinde kullanılan takas yönteminden, emtia paraya, sonra altın/gümüşe, daha sonra da altın karşılığı olan değerli kağıtlara, oradan altın karşılığı bulunmayan güvene dayalı itibari paraya derken, paranın evrimi dijital ve sanal paralara doğru yol almakta.
İnsanlık, değişim aracı olan parayı kendi ekonomik ve bilimsel gelişimine koşut olarak, soyutlaştırmayı sürdürmekte.
Değerli madenlerden para kullanımından kağıda geçiş ve sonrası…  
Evet, şimdi Bitcoin, 21. yüzyılda, para kavramının nerelere kadar geldiğinin en uç örneklerinden sonuncusu olsa gerek.
Bitcoin bir sanal ödeme yöntemi…
Aynen başka herhangi bir sanal ödeme yönteminde olduğu gibi Bitcoinler de bir mal veya hizmet karşılığında online ödeme yapmak için kullanılmakta.
Yani bu ödeme biçimini nakit paranın sanal biçimi olarak anlamak uygun.
 
* * *
 
2018 yılında Türkiye’de de kimi firmalarca uygulamaya sokulacağı açıklanan Bitcoin 2009 yılında Satoshi Nakamoto takma isimli birisi tarafından kurulmuş.
Daha sonra kişinin sistemden ayrılması ile birlikte Bitcoin sistemi 2010 yılından itibaren kendiliğinden yürümekteymiş.
İşlem yapmak için kullanılan anahtarları kriptolu olarak korunan ve eş kullanıcılar arasında işlemekte olan Bitcoin sistemi herhangi bir merkeze veya ülkeye ve dolayısıyla, bir hukuki düzenlemeye bağlı değil.
Aynı şekilde güncel para birimlerinden de bağımsız olup piyasa değeri istem ve sunuma göre belirlenmekte.
Açık kaynaklı, uluslararası ve anonim...
Anonim olması, işlem yaparken, kullanıcıların ismi gibi herhangi bir kişisel veriye gereksinim duyulmaması anlamında.
Peki, bu para kağıt paranın yerine mi geçiyor?
Geçebilir mi?
Onun kadar güvenli mi?
Maliyeti 5-10 kuruş olan 100 dolar dünyaya 380 lira gibi bir değerle yedirilebiliyorsa, hiç maliyetsiz neden olmasın mı?
Nedir Bitcoin?
Dijital kültürün bir oyunu mu yoksa paranın evrim geçirmiş hali mi?
Yoksa bizim Temel’in Cemal’e vakit bulamadığı gerekçesiyle elden götüremediği düğün davetiyesinin Whatsapp’tan fotokopisini gönderip, Cemal’in de düğüne katılmaya zamanının olmadığını yazıp 100 liranın fotokopisini yanıt olarak yine Whatsapp’tan Temel’e göndermesi gibi bir şey mi?
Yahut da dijital teknolojinin gelişmişlik boyutunun vardığı son aşama mı?
‘Sınıfsız bir topluma’ gidişin ilk işareti mi bu Bitcoin?
Ve ulus devletlere karşı küresel sistemin yeni bir aracı mı?
Ya da bir balon mu?
Nedir?
 
* * *
 
Bitcoin, 2009 yılında Satoshi Nakamoto tarafından deneysel olarak başlatılmış, herhangi bir merkez bankası, resmi kuruluş, vs. ile ilişiği olmayan, ancak ülkelerin para birimleriyle alınıp satılabilen, herhangi bir üçüncü parti hizmetine aracı kurumuna gerek kalmadan transferi yapılabilen bir tür dijital para birimi.
Küresel piyasalarda, Dolar ve Euro’ya alternatif olarak lanse edilen bir dijital para.
Peki, bu Bitcoin kağıt paraya seçenek olabilir mi?
Öyle anlaşılıyor ki, bir ok kişi Bitcoin’i kağıt paranın geleceği olarak görmekte.
Gelecekte kağıt paranın dolaşımdan kalkıp dijital paraya geçeceğimizi iddia edenlerin sayısı, bugün için erken olsa da azımsanmayacak kadar çok.
Nasıl üretilir, nasıl kullanılır ayrıntıları bir yana, şimdiden insanların diline düşmesi hayra alamet midir bilinmez ama bilinen şimdilik bunun epey tartışılacağı ve gerçek para ile kripto (sanal) paranın mücadelesine sahne olacağı dünyanın önümüzdeki günlerde…
 
* * *
Dijital para hakkında akla en yatkın senaryo küresel sistemin ulus devletlerin kontrolünde olmayan bir para sistemi üzerinde duruyor olmalarını söylemek yanlış olmaz.
Hatta hiçbir merkeze bağlı olmayacağı savları var.
Küresel güçler, ulus devletlerin oluşumunu başlatıp, destekledikleri gibi şimdi de ‘tek dünya devleti için’ onları ortadan kaldırılmalarını istiyorlarsa başarı şansı ne olur?
Kapitalist sistemin en ileri aşamaya ulaştığı küreselleşme sürecinde şirketlerin kendi politika ve önceliklerinin yaşama geçirilmesi için yaptıkları; lobi çalışmaları ve bürokrasi üzerinde bağlayıcı hegemonya oluşturulmasıyla sınırlı değil kuşkusuz…
Sanal (dijital) para ile bu konuda büyük bir ön alabileceklerini düşünmeleri yabana atılacak gibi bir gelişme görünmüyor..
Öte yandan dünya tarihinin en büyük finansal krizine doğru gittiği bir süreç yaşanmakta.
Kapitalizm, her bunalımda bir çıkış yolu buldu geçen süreçte.
Bu kez de çözüm için yapamayacağı şey yok gibi!
ABD kağıt basıp dünyaya sürüyor.
Dünyadaki dolar rezervinin 80 trilyon miktarına ulaştığı söyleniyor, bu aynı zamanda ABD'nin dışarıya bu kadar da borcu var demek değil midir?
Varsayalım ki, dünyadaki dolar ana vatanına dönerse ABD o kadar dünyaya mal ve hizmet vermek zorunda kalmayacak mı?
ABD’nin o kadar malı var mı?
Amerika’nın, dünyadaki doları çekmek ve karşılığında hiç bir taahhütte bulunmamak için BİTCOİN denilen sistemi ürettiği tezi doğru olabilir mi?
Eğer doğru ise dünya buna ne der?
Ulusal devletlerin bu gelişme karşısında takınacağı tavır ne olabilir?
Hiçbir şey olmuyormuş gibi davranabilirler mi?
Zaten böyle bir geçiş ve değişimin savaş olmadan gerçekleşme şansı da az değil mi?