Dün gece On TV’ de canlı yayında konuğumuz oldu Yenişehir Belediye Başkanı Süleyman Çelik. Program kendi normal saatlerinin epeyce dışına çıktı gayri ihtiyarı. Telefonlar, mesajlar derken konular konuları açtı ve Süleyman Çelik hem yaptıklarını hem yapacaklarını anlattı izleyenlere. Yenişehir’in kronikleşmiş sorunlarını teker teker nasıl çözdüklerini anlattı. İnsanların özellikle yol çalışmaları sırasında ilk başlarda çok şikâyetçi olduklarını ama yollar bittikten sonra memnuniyetlerini dile getirdiklerini ifade etti. Ve yapmak istediği en büyük projenin bir kent meydanı olduğunu söyledi. Daha önce de yazdığım gibi mevcut başkan adayları içerisinde benim en şanslı olduğunu düşündüğüm aday Süleyman Çelik. Tabi bizim tahminlerimiz olacak ama seçimler ne gösterecek bunu seçim sonuçları açıklandığında göreceğiz. Elbette Yenişehir halkı aklına, mantığına en uygun olanı seçerek sonuçları belirleyecek. Tabi ki biz taraf değil gazeteciyiz. Bizlere şimdiden hayırlısı ne ise o olsun demek düşüyor. Yenişehir’i ve Yenişehirlileri seviyorum, verecekleri karara şimdiden saygı duyacağımı belirtiyorum. Yıllar sonra Nurettin Baydur
Uzun yıllar oldu biz Nurettin ağabeyimle görüşmeyeli. O bütün akademisyenlerin tersine Yenişehir Osmanlının ilk başkenti diye bir tez atmıştı yıllar önce ortaya. Ve bunu da ispatlamıştı. Resmi tarihin dışında bir bilgiye ve delilleriyle söylüyordu bunu. Hatta ilk sarayın da Yenişehir’de olduğunu, yerini bildiğini ve yakın bir zamanda da gerekli çalışmaların yapılacağını sarayın kalıntılarının ortaya çıkartılacağını söylüyordu. Ben kendi adıma zaten akademiyi reddeden biri olarak, Nurettin ağabeyimi de iyi tanıdığım için verdiği bilgileri hazine sandığımda saklıyor ve merakla bekliyorum sarayın ortaya çıkarılması hadisesini. Tabi Nurettin ağabey bir başka bilgi daha verdi bize konuşmaları esnasında Ertuğrul Gazi’nin babasıyla ilgili. Ertuğrul Gazi’nin babası Gündüz Alp mi?
Nurettin Baydur ağabey Ertuğrul Gazi’nin babasının kesinlikle Süleyman Şah olmadığını ama kim olduğunu da bilmediğini belirtti konuşmasında. El hak Nurettin ağabey öyle diyorsa öyledir. Benim de belki konuya bu bağlamda bir katkım olabilir diye düşündüğüm için Ertuğrul Gazi’nin babasının kim olduğu ile ilgili birkaç delil de ben sunayım istedim.
Osmanlı son devir tarihçilerinden Necib Asım ve Mehmed Arif’in Osmanlı Tarihi’nde Kaya Alp’in oğlu olarak zikredilen Süleyman Şah’ın ölüm tarihi 1228 olarak vermeleri de ikinci bir Süleyman Şah’ın varlığını tartışmaya açmaktadır. Nitekim bu bilgi tarihsel kronolojiye de uygun olup, 13. yüzyıl başlarında vefat eden başka bir Süleyman Şah iddiasını ihtiyat kaydı şartıyla akla getirmektedir. Dolayısıyla, “Süleyman Şah, Osman Gazi’nin dedesi, Ertuğrul Gazi’nin de babasıdır.” şeklindeki inanç bir başka Süleyman Şah’la ilgili olabilir. Bu noktada son dönemin popüler dizilerinden biri olan Diriliş filminde de Ertuğrul Gazi’nin babası olarak gösterilen Süleyman Şah karakteriyle ilgili olarak hiçbir tarihî altyapısı ve kaynağı yoktur denilemez. Sonuç
Son tahlilde, kuruluş devriyle ilgili kaynakların ilk elden kaynaklar olmayıp geç devre ait olmaları, rivayet farklılıklarının da bu süreçte artması gibi sebeplerden dolayı Osmanlıların kökeni, Anadolu’ya gelişleri gibi muhtelif konularla birlikte Ertuğrul Bey’in gerçek hal tercümesinin ortaya konulmasını zorlaştırmaktadır. Ertuğrul Gazi’nin babasının Süleyman Şah olduğu şeklindeki anlayış Osmanlı şifahî/sözlü kültüründe yayılan bir rivayete dayanmakta olup, son dönem tarihçilerinin kabul ettiği genel görüş ise, Osmanlı sultanları silsilesinde Gündüz Alp’i en üste yerleştirmek gerektiği şeklindedir. Yine Gündüz Alp’in Ertuğrul Gazi’nin babası olduğunu kaydeden eserlerin pek çoğunun, Süleyman Şah olduğunu kaydeden eserlerden daha önce kaleme alınmış olması da bu ihtimali kuvvetlendirmektedir. Uzunçarşılı da, Françes gibi Bizans kaynaklarını delil göstererek Gündüz Alp rivayetinin tercihe şayan olduğunu ifade eder. Ertuğrul Gazi’nin büyük oğlunun adının Gündüz olması da bu nazariyeyi kuvvetlendirmektedir.
Osman Gazi’nin hutbe okutturup sikke kestirdiği şeklindeki rivayet ve bu bağlamda Osman Gazi’ye aidiyeti kabul edilen bir sikkenin de varlığı -ki bu sikkede Osman bin Ertuğrul bin Gündüz Alp yani Gündüz Alp oğlu Ertuğrul oğlu Osman yazılıdır- Ertuğrul’un babasının Gündüz Alp olduğu görüşünü desteklemektedir. Adı geçen Gündüz Alp’in kabri ise Ankara Beypazarı’na bağlı Hırkatepe köyündedir.
İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde bulunan ve İbrahim Artuk tarafından Osman Gazi’ye ait olduğu kabul edilen sikkede Ertuğrul’un babasının Gündüz Alp olduğu görülmektedir.
Yorum Ekle
Yorumlar
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
Okan Recep Aydın
Süleyman Çelik
Yıllar sonra Nurettin Baydur
Uzun yıllar oldu biz Nurettin ağabeyimle görüşmeyeli. O bütün akademisyenlerin tersine Yenişehir Osmanlının ilk başkenti diye bir tez atmıştı yıllar önce ortaya. Ve bunu da ispatlamıştı. Resmi tarihin dışında bir bilgiye ve delilleriyle söylüyordu bunu. Hatta ilk sarayın da Yenişehir’de olduğunu, yerini bildiğini ve yakın bir zamanda da gerekli çalışmaların yapılacağını sarayın kalıntılarının ortaya çıkartılacağını söylüyordu. Ben kendi adıma zaten akademiyi reddeden biri olarak, Nurettin ağabeyimi de iyi tanıdığım için verdiği bilgileri hazine sandığımda saklıyor ve merakla bekliyorum sarayın ortaya çıkarılması hadisesini. Tabi Nurettin ağabey bir başka bilgi daha verdi bize konuşmaları esnasında Ertuğrul Gazi’nin babasıyla ilgili.
Ertuğrul Gazi’nin babası Gündüz Alp mi?
Nurettin Baydur ağabey Ertuğrul Gazi’nin babasının kesinlikle Süleyman Şah olmadığını ama kim olduğunu da bilmediğini belirtti konuşmasında. El hak Nurettin ağabey öyle diyorsa öyledir. Benim de belki konuya bu bağlamda bir katkım olabilir diye düşündüğüm için Ertuğrul Gazi’nin babasının kim olduğu ile ilgili birkaç delil de ben sunayım istedim.
Osmanlı son devir tarihçilerinden Necib Asım ve Mehmed Arif’in Osmanlı Tarihi’nde Kaya Alp’in oğlu olarak zikredilen Süleyman Şah’ın ölüm tarihi 1228 olarak vermeleri de ikinci bir Süleyman Şah’ın varlığını tartışmaya açmaktadır. Nitekim bu bilgi tarihsel kronolojiye de uygun olup, 13. yüzyıl başlarında vefat eden başka bir Süleyman Şah iddiasını ihtiyat kaydı şartıyla akla getirmektedir. Dolayısıyla, “Süleyman Şah, Osman Gazi’nin dedesi, Ertuğrul Gazi’nin de babasıdır.” şeklindeki inanç bir başka Süleyman Şah’la ilgili olabilir. Bu noktada son dönemin popüler dizilerinden biri olan Diriliş filminde de Ertuğrul Gazi’nin babası olarak gösterilen Süleyman Şah karakteriyle ilgili olarak hiçbir tarihî altyapısı ve kaynağı yoktur denilemez.
Sonuç
Son tahlilde, kuruluş devriyle ilgili kaynakların ilk elden kaynaklar olmayıp geç devre ait olmaları, rivayet farklılıklarının da bu süreçte artması gibi sebeplerden dolayı Osmanlıların kökeni, Anadolu’ya gelişleri gibi muhtelif konularla birlikte Ertuğrul Bey’in gerçek hal tercümesinin ortaya konulmasını zorlaştırmaktadır. Ertuğrul Gazi’nin babasının Süleyman Şah olduğu şeklindeki anlayış Osmanlı şifahî/sözlü kültüründe yayılan bir rivayete dayanmakta olup, son dönem tarihçilerinin kabul ettiği genel görüş ise, Osmanlı sultanları silsilesinde Gündüz Alp’i en üste yerleştirmek gerektiği şeklindedir. Yine Gündüz Alp’in Ertuğrul Gazi’nin babası olduğunu kaydeden eserlerin pek çoğunun, Süleyman Şah olduğunu kaydeden eserlerden daha önce kaleme alınmış olması da bu ihtimali kuvvetlendirmektedir. Uzunçarşılı da, Françes gibi Bizans kaynaklarını delil göstererek Gündüz Alp rivayetinin tercihe şayan olduğunu ifade eder. Ertuğrul Gazi’nin büyük oğlunun adının Gündüz olması da bu nazariyeyi kuvvetlendirmektedir.
Osman Gazi’nin hutbe okutturup sikke kestirdiği şeklindeki rivayet ve bu bağlamda Osman Gazi’ye aidiyeti kabul edilen bir sikkenin de varlığı -ki bu sikkede Osman bin Ertuğrul bin Gündüz Alp yani Gündüz Alp oğlu Ertuğrul oğlu Osman yazılıdır- Ertuğrul’un babasının Gündüz Alp olduğu görüşünü desteklemektedir. Adı geçen Gündüz Alp’in kabri ise Ankara Beypazarı’na bağlı Hırkatepe köyündedir.
İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde bulunan ve İbrahim Artuk tarafından Osman Gazi’ye ait olduğu kabul edilen sikkede Ertuğrul’un babasının Gündüz Alp olduğu görülmektedir.